आज का श्लोक, ’वयम्’ / ’vayam’

आज का श्लोक,  ’वयम्’ / ’vayam’ 
__________________________

’वयम्’ / ’vayam’ - हम,

अध्याय 1, श्लोक 37,

तस्मान्नार्हा वयं हन्तुं धार्तराष्ट्रान्स्वबान्धवान् ।
स्वजनं हि कथं हित्वा सुखिनः स्याम माधव ॥
--
(तस्मात् न अर्हाः वयम् हन्तुम् धार्तराष्ट्रान् स्वबान्धवान् ।
स्वजनं हि कथम् हत्वा सुखिनः स्याम माधव ।)
--
भावार्थ :
अतएव यह उचित नहीं कि हम अपने स्वबन्धुओं, इन धृतराष्ट्रपुत्रों को मारें ! हे माधव (श्रीकृष्ण)! अपने ही स्वजन को मारकर हम सुखी कैसे हो सकते हैं?
--
अध्याय 1, श्लोक 45,
--
अहो बत महत्पापं कर्तुं व्यवसिता वयम् ।
यद्राज्यसुखलोभेन हन्तुं स्वजनमुद्यताः ॥
--
(अहो बत महत् पापं कर्तुम्  व्यवसिताः वयम् ।
यत् राज्यसुखलोभेन हन्तुं स्वजनम् उद्यताः ॥)
--
भावार्थ :
अहो खेद की बात है कि राज्यसुख के लोभ से ग्रस्त होकर हम, अपने ही स्वजनों को मारने के कार्य में संलग्न होने हेतु उद्यत हो उठे हैं !
--
अध्याय 2, श्लोक 12,

न त्वेवाहं जातु नासं न त्वं जनाधिपाः ।
न चैव न भविष्यामः सर्वे वयमतः परम् ॥
--
(न तु एव अहम् जातु न आसम् न त्वम् न इमे जनाधिपाः ।
न च एव न भविष्यामः सर्वे वयम् अतःपरम् ॥)
--
भावार्थ :
ऐसा कोई काल नहीं था, जब मैं नहीं था, जब तुम नहीं थे, और जब ये राजा इत्यादि नहीं थे, और न ही ऐसा कोई काल इसके पश्चात् होगा, जब हम सब न होंगे ।
--  

’वयम्’ / ’vayam’ -we,

Chapter 1, śloka 37,

tasmānnārhā vayaṃ hantuṃ
dhārtarāṣṭrānsvabāndhavān |
svajanaṃ hi kathaṃ hitvā
sukhinaḥ syāma mādhava ||
--
(tasmāt na arhāḥ vayam hantum
dhārtarāṣṭrān svabāndhavān |
svajanaṃ hi katham hatvā
sukhinaḥ syāma mādhava |)
--
Meaning :
Therefore it is not acceptable that we kill our own kin, these sons of dhṛtarāṣṭra. Killing our own people, O mādhava (śrīkṛṣṇa)! ! How would we be happy?  
--
Chapter 1, śloka 45,

aho bata mahatpāpaṃ
kartuṃ vyavasitā vayam |
yadrājyasukhalobhena
hantuṃ svajanamudyatāḥ ||
--
(aho bata mahat pāpaṃ
kartum  vyavasitāḥ vayam |
yat rājyasukhalobhena
hantuṃ svajanam udyatāḥ ||)
--
Meaning :
Alas ! It is strange! Driven by the longing for the power of kingship and royal luxuries, we are bent on committing such a great sin, of killing our own brethren and kin!
--
Chapter 2, śloka 12,

na tvevāhaṃ jātu
nāsaṃ na tvaṃ janādhipāḥ |
na caiva na bhaviṣyāmaḥ
sarve vayamataḥ param ||
--
(na tu eva aham jātu
na āsam na tvam na ime janādhipāḥ |
na ca eva na bhaviṣyāmaḥ
sarve vayam ataḥparam ||)
--
Indeed, there is no such a time, when I was not, you were not, or these kings were not. And neither there will be such a time (later from now), when we all shall not be. We are timeless / beyond the realm of time.
--